ପେଟ୍ରି ଡିସ୍ ହେଉଛି ଏକ ଅଗଭୀର, ନଳାକାର, ସ୍ୱଚ୍ଛ ଏବଂ ସାଧାରଣତଃ ଜୀବାଣୁ ବିଶୋଧନ ପାଇଁ ପ୍ରୟୋଗଶାଳାରେ ବ୍ୟବହୃତ ଜୀବାଣୁ, ଯେପରିକି ଜୀବାଣୁ, କବକ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଛୋଟ ଜୀବ। ଏହାର ନାମ ଏହାର ଉଦ୍ଭାବକ ଜୁଲିୟସ୍ ରିଚାର୍ଡ ପେଟ୍ରିଙ୍କ ନାମରେ ରଖାଯାଇଛି। ଏକ ପେଟ୍ରି ଡିସ୍ ସାଧାରଣତଃ କାଚ କିମ୍ବା ସ୍ୱଚ୍ଛ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକରେ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ, ଏବଂ ଏହାର ଢାଙ୍କୁଣୀ ବ୍ୟାସରେ ବଡ଼ ଏବଂ ସାମାନ୍ୟ ଉତ୍ତଳ ହୋଇଥାଏ, ଯାହା ଅନେକ ପାତ୍ରକୁ ସହଜରେ ରଖିବା ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦିଏ। ଢାଙ୍କୁଣୀ ପ୍ରଦୂଷଣକୁ ରୋକିଥାଏ ଏବଂ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ବାୟୁ ପ୍ରବାହକୁ ଅନୁମତି ଦିଏ। ପେଟ୍ରି ଡିସ୍ ଏକ ପୁଷ୍ଟିକର ମାଧ୍ୟମ, ଯେପରିକି ଅଗରରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ, ଯାହା ସୂକ୍ଷ୍ମଜୀବଙ୍କ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଏକ ସହାୟକ ପରିବେଶ ପ୍ରଦାନ କରେ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ପୁଷ୍ଟିକର ଅଗରରେ କାର୍ବୋହାଇଡ୍ରେଟ୍, ପ୍ରୋଟିନ୍ ଏବଂ ସୂକ୍ଷ୍ମ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଉପାଦାନ ସମେତ ପୁଷ୍ଟିକର ପଦାର୍ଥର ମିଶ୍ରଣ ଥାଏ। ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ବିଭିନ୍ନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପାଇଁ ପେଟ୍ରି ଡିସ୍ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ: ସୂକ୍ଷ୍ମଜୀବଙ୍କୁ ଚାଷ କରିବା: ପେଟ୍ରି ଡିସ୍ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ସୂକ୍ଷ୍ମଜୀବଙ୍କୁ ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଏ, ଯାହାକୁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବରେ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କରାଯାଇପାରିବ କିମ୍ବା ସାମୂହିକ ଭାବରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରାଯାଇପାରିବ। ସୂକ୍ଷ୍ମଜୀବଙ୍କୁ ପୃଥକ କରିବା: ଏକ ପେଟ୍ରି ଡିସ୍ ଉପରେ ଏକ ନମୁନା ଷ୍ଟ୍ରୀକ୍ କରି, ସୂକ୍ଷ୍ମଜୀବଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କଲୋନୀଗୁଡ଼ିକୁ ପୃଥକ ଭାବରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରାଯାଇପାରିବ। ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା ପରୀକ୍ଷା: ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍-ସଂକ୍ରାନ୍ତ ଡିସ୍ ବ୍ୟବହାର କରି, ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଡିସ୍ ଚାରିପାଖରେ ଥିବା ନିରୋଧ କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କରି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସୂକ୍ଷ୍ମଜୀବଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ର ପ୍ରଭାବ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିପାରିବେ। ପରିବେଶଗତ ନିରୀକ୍ଷଣ: ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପରିବେଶରେ ସୂକ୍ଷ୍ମଜୀବଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା ପାଇଁ ବାୟୁ କିମ୍ବା ପୃଷ୍ଠ ନମୁନା ସଂଗ୍ରହ କରିବାକୁ ପେଟ୍ରି ଡିସ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ। ସୂକ୍ଷ୍ମଜୀବ ବିଜ୍ଞାନାଗାରରେ ପେଟ୍ରି ଡିସ୍ ଏକ ମୌଳିକ ଉପକରଣ, ଯାହା ଗବେଷଣା, ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଏବଂ ସୂକ୍ଷ୍ମଜୀବଙ୍କ ଅଧ୍ୟୟନରେ ସହାୟତା କରେ।
